De Europese richtlijn voor Single-use Plastics (zie kader) stelt de EU-landen verplicht om voor 31 december 2024 een Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid (UPV) op te stellen voor bepaalde kunststof houdende producten. Dit geldt ook voor kunststof houdend vistuig. In de UPV moet worden vastgesteld dat producenten van vistuig financieel verantwoordelijk zijn voor het ophalen, afvoeren en verwerken van verloren en gebruikt (end-of-life gear) vistuig, dat op de juiste manier is ingezameld bij goede ontvangstfaciliteiten zoals de Haven Ontvangst Voorzieningen (HOV’s). Ook de kosten van de bewustmakingsmaatregelen over dit onderwerp zijn voor rekening van de producenten.
Europese richtlijn voor Single-use Plastics
In december 2018 heeft het Europese parlement de Richtlijn voor Single-use Plastics ingesteld om de hoeveelheid plastic in zee terug te dringen. De richtlijn is van toepassing op de top tien kunststofproducten voor eenmalig gebruik en op kunststof houdend vistuig. Samen vertegenwoordigen ze 70% van het afval in zee dat op de Europese stranden aanspoelt. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen de verschillende soorten visserij en geen onderscheid naar soort vistuig.
Meest gevonden zwerfafval items uit zee op Europese stranden:
De Richtlijn is in juni 2019 gepubliceerd. De EU lidstaten hebben vanaf de publicatie twee jaar de tijd voor de implementatie. Het eerste jaar is hierbij voor de inhoudelijke invulling en het tweede jaar is gereserveerd voor de nodige vertaling naar de Nederlandse wetgeving.
Voorbereidende bijeenkomsten
Ter voorbereiding van de nationale implementatie van deze wetgeving in Nederland kwamen op 18 februari 2019 enkele Nederlandse belanghebbenden in het kader van OSPAR bij elkaar om internationale prioriteiten en acties te formuleren over een circulaire vistuigketen en de UPV. Op 27 mei 2019 werd op initiatief van Rijkswaterstaat het Startoverleg Implementatie SUP – Vistuig gehouden. Tijdens beide voorgesprekken werd besproken hoe we gezamenlijk kunnen voldoen aan EU-regelgeving en bijdragen aan verminderen van Nederlands vistuig in zee. Het uitgangspunt hierbij was steeds op welke manier we bestaande aanpak in Nederland als basis kunnen nemen. Veel van het gebruikte vistuig wordt in Nederland namelijk al apart ingezameld en afgevoerd. De volgende stap is een bijeenkomst met producenten na de zomer en het uitwerken van scenario’s. Zijn er nog Green Deal partners die betrokken willen zijn, of die ideeën hebben over de implementatie? Laat dit dan weten aan : ewoud.kuin@rws.nl .
Nederland loopt voorop
Op 2 juni is in Brussel bij DG MARE een workshop gehouden waar belanghebbenden uit verschillende landen hun ideeën hebben gedeeld over abandoned, lost and otherwise discarded fishing gear (ALDFG) in Europa. Veel van de Green Deal partners waren aanwezig bij dit overleg, waaronder vertegenwoordiging vanuit VisNed, Rijkswaterstaat en Healthy Seas. Nederland wordt gezien als voorloper in de integrale aanpak van afval management in havens. Jan Joris Midavaine gaf daarom een toelichting over o.a. de Green Deal aanpak en Fishing for Litter. Ook was KIMO als partner van de Global Ghost Gear Initiative gevraagd een breakoutsession te begeleiden over afvalvoorzieningen en logistiek in havens.
De integrale benadering in Nederland zorgt voor betrokkenheid bij alle partijen om het afvalprobleem gezamenlijk aan te pakken. Daarnaast heeft Nederland een praktisch inleversysteem in havens waarbij oude netten, pluis en scheeps- en aangeland afval gescheiden ingeleverd kan worden en door een verwerker wordt opgehaald. En er is een online afvalspoorboekje ontwikkeld om snel te kunnen vinden waar je in elk van de 12 Nederlandse visserijhavens met je verschillende soorten afval terecht kunt.
Lees ook een eerder artikel over dit onderwerp (29-10-2018)