Kaars dooft voor legaal dumpen op zee

Het is een Noordwester kracht 5 Beaufort. De Noordzee heeft mooie lange golven die hebben kunnen groeien vanaf Noorwegen. De golven breken 20 meter van de duinrand, daarachter schuimkoppen zoals dat gewoon is bij een vrij krachtige wind. Het is afgaand water en aan de vloedlijn liggen verspreidt grote en kleinere stukken wit, vetachtige substantie. Je herkent het direct: paraffine. De zoveelste legale scheepslozing waswater van het reinigen van de tanks. Niet giftig, tenzij opgegeten, maar wel hinderlijk voor de strandbezoeker en een product dat niet thuishoort in de zee.

Nieuwe afspraken moeten voorkomen dat schepen vanuit Nederlandse havens waswater met paraffine zoals kaarsvet op zee lozen. Hiertoe ondertekenden het ministerie met onder meer reders, verladers en de haven van Rotterdam op 7 mei 2018 een convenant. Internationale regelgeving is echter nodig om zeeën en stranden echt paraffine vrij te krijgen. Door jarenlange inzet van KIMO behoren deze lozingen met een beetje geluk binnen een aantal jaren ook internationaal tot de verleden tijd.

Een internationaal signaal, maar geen wetgeving
Nederland geeft met het convenant internationaal een signaal af. Het Verenigd Koninkrijk en Zweden hebben al aangegeven geïnteresseerd te zijn de Nederlandse aanpak te volgen. Het gaat hier echter om een intentieverklaring met geen enkele juridische afdwingbaarheid. KIMO zet zich sinds 2012 in voor een verbod op paraffine lozingen en zorgde recentelijk met succesvolle lobby tot het aannemen van een gezamenlijk standpunt door alle OSPAR landen.

Dat het convenant nog niet altijd effectief is en een internationaal verbod nodig blijkt ondervond ook Daniel Siepman van Jutters Katwijk die op 23 juni talloze brokken wit en geel paraffine vond, waaronder een aantal grote stukken van 1 tot 3 kg. Een dag later werd tijdens de Beach Cleanup van National Geographic in samenwerking met Stichting de Noordzee ook in Zandvoort paraffine gevonden. Paraffine is niet giftig, maar wordt wel gegeten door zeevogels. Bovendien tast de vettige substantie het verenkleed aan, waardoor de vogels slecht, of niet meer blijven drijven. Ook honden kunnen ziek worden wanneer zij van de aangespoelde paraffine eten.

Een korte geschiedenis
Door grootschalige vervuilding van de Deense kust is in 2012 besloten om onderzoek uit te voeren in alle KIMO landen en als KIMO Internationaal een resolutie op te stellen en actieplan te schrijven. In 2016 zijn alle Nederlandse kustgemeenten door KIMO benaderd om te inventariseren hoe groot het paraffine probleem is. Veel van de gemeenten bleken in de periode van 2011 tot 2016 paraffine te hebben gevonden op de stranden. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor het opruimen tot een hoeveelheid van 5m3. Wanneer er meer aanspoelt helpt Rijkwaterstaat. De grootste overlast vond plaats in 2016 met twee opruimacties en een kostenpost van €70.000,–

Internationaal KIMO actieplan Paraffine
Het actieplan van KIMO heeft als doel het veranderen van de regels op het hoogste niveau: binnen de MARPOL Conventie bij de Internationale Maritieme Organisatie (IMO). Bij het IMO worden de regels voor de scheepvaart vastgesteld. Paraffine is in 2004 toegevoegd aan de lijst van milieu gevaarlijke stoffen, de zogenaamde MARPOL Y-categorie. Sindsdien mag het materiaal alleen nog maar getransporteerd worden in dubbelwandige tankers. Echter staat paraffine niet op de lijst van materialen die niet geloosd mogen worden, de X-categorie. Met de KIMO Resolutie 2/94 worden de Europese Commissie en lidstaten gevraagd tot invoering van wetgeving die het illegaal maakt om paraffine en andere olieachtige substanties te dumpen in Europese zeeën. Ook worden zij erop aangedrongen paraffine te beschouwen als X-categorie; dus een algemeen lozingsverbod van paraffine.

Internationaal behaald succes
Het gezamenlijke rapport van de KIMO landen is ingebracht bij de OSPAR EIHA vergadering in 2017. Ook is deze gepresenteerd bij de IMO Evaluation of Safety and Pollution Hazards (ESPH) working group. Naar aanleiding hiervan zijn amendementen opgesteld om strenger toe te zien op het lozen van paraffine bij het wassen van de scheepsruimen. KIMO heeft vervolgens gelobbyd om deze amendementen op nationaal niveau goed te laten keuren. In april 2018 is het gelukt om een afspraak te maken met het OSPAR EIHA comité dat zij deze amendementen ondersteunen. Dit is een unieke mijlpaal. Het betekent dat alle betrokken 15 landen een gezamenlijk standpunt innemen met betrekking tot paraffine lozingen tijdens de IMO Marine Protection Committee in oktober dit jaar.

Als deze amendementen worden goedgekeurd betekent dit dat paraffine niet langer legaal geloosd mag worden. Het waswater uit de tanks van de schepen moet dan verplicht worden afgegeven in havens. Het lobbyproces lijkt lang, maar door op deze manier te werken en consensus te creëren op alle niveaus behoort vervuiling van de zee en stranden door paraffine na oktober 2018 definitief tot de verleden tijd.