Foto: Buro Binnen
Dit is een van de vier thema-artikelen in aanloop naar de KIMO-conference getiteld De Balans van het Strand op 10 december 2020. De artikelen gaan nader in op strandbeheer in relatie tot natuur, evenementen, openbare ruimte en duurzaamheid. We wensen u veel inspiratie toe.
Strand als Natuur
Drie kilometer strand tussen Noordwijk en Zandvoort is in 2019 aangewezen als strandreservaat. Het is een stiltegebied waar zeehonden rusten en vogels kunnen foerageren. Hopelijk gaan er in de toekomst ook vogels broeden. Dit is het enige strand in de drukke omgeving van de randstad waar bewust gekozen is om mensen te verleiden niet over het strand, maar over de zeereep te lopen. Hoe is het tot stand gekomen en hoe beheer je een strandreservaat?
Interview vanuit het thuiskantoor van Lenny van der Wagt, strandcoördinator bij de gemeente Noordwijk:
Zo herken je een strandreservaat
Het strand ligt er net zo bij als anders. Alleen staat er bij paal 70 en 73 opeens een rij palen met daarop een bordje dat de strandbezoeker verleidt om de zeereep op te klimmen. De alternatieve wandelroute gaat boven op het duin verder. Hierdoor hou je rust op het strand, terwijl je vanaf de zeereep kennis kan maken met de duinen. Hannie Korthof, Projectleider Noordvoort bij Omgevingsdienst West Holland, vertelt enthousiast over het schitterende weidse uitzicht dat je op de zeereep hebt: “Normaal is deze plek in verband met kustveiligheid ontoegankelijk voor publiek. Dat je op deze plek wel mag lopen, heeft te maken met het dynamische kustbeheer dat er al enige jaren wordt toegepast. Er zijn stuifkuilen gegraven zodat het zand van het strand vrij baan heeft. Een dynamische kust is klimaatbestendig omdat ze mee kan groeien met de zeespiegelstijging.” Het zeereeppad gaat dwars door de stuifkuilen en is vooral toegankelijk voor de avontuurlijke wandelaar.
Lange adem
Dat er in 2000 voor het eerst werd gesproken over een strandreservaat tussen Noordwijk en Zandvoort bevestigt dat het ontstaan een kwestie van lange adem is geweest. In 2006 werd er een strandreservaat opgenomen in het Natuurbeleidsplan van de gemeente Noordwijk. In 2009 ondertekende de beheerders en de twee gemeenten intentieverklaring waarin zij afspraken om samen te werken aan herstel van de natuur- en belevingswaarden van het gebied tussen kilometerpaal 70 en 73. Waternet ging van start met het schoonmaken van vaste begroeiing waardoor de duinen weer konden stuiven. Met de bouw van een uitzichtpunt op de zeereep in 2013 werd Noordvoort fase 1 afgerond. Noordvoort fase 2 zou de aanleg van een strandreservaat zijn. Hiervoor bleek in 2013 de politiek nog niet klaar te zijn. De Vereniging voor Natuur en Vogelbescherming bracht geïnteresseerde partijen bij elkaar en met een subsidie van Eneco Luchterduinenfonds in 2015 (€ 10.000) werd een plan opgesteld waarmee wethouders en gemeenteraden over de streep konden worden getrokken.
Door een enthousiaste wethouder in Noordwijk en de steun van Waternet, Hoogheemraadschap Rijnland, Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat, Vogelwerkgroep Zuid-Kennemerland, Stichting Duinbehoud en IVN Zuid-Kennemerland werd besloten om samen met vertegenwoordigers van de gemeentes Noordwijk en Zandvoort een projectgroep te vormen, met de gemeente Noordwijk als trekker. In 2018 waren alle vergunningen rond en werd begonnen met de aanleg: houten palenrijen op het strand als markering van het stiltegebied, een struinpad op de zeereep, drie uitkijkpunten met toegangsroutes vanaf het fietspad en informatieborden.
De financiering voor het project Strandreservaat Noordvoort is tot stand gekomen door financiële bijdragen van Provincie Zuid-Holland, Groenprogramma Holland Rijnland, het Eneco Luchterduinenfonds, gemeente Zandvoort, gemeente Noordwijk en Waternet.
Beheer en handhaving
Het strandreservaat is een feit maar nu is het de uitdaging om het ook goed te beheren. De afspraken voor zeven jaar beheer van strandreservaat Noordvoort zijn bij de planvorming van Noordvoort meegenomen. Via een uitvoeringsovereenkomst tussen Noordwijk, Zandvoort, Staatsbosbeheer en Waternet, wordt het uitgevoerd door Waternet.
Wat de handhaving betreft: Loslopende honden, moutainbikes, paarden en grote groepen mensen; dit zijn allemaal verstorende elementen voor een strand waar dieren rusten en vogels broeden. “Dat team Verstappen toestemming vroeg om over strandreservaat te rijden, heeft Noordvoort wel in heel Nederland op de kaart gezet!” zegt Hannie lachend. “Gelukkig is het uiteindelijk niet doorgegaan door de COVID-maatregelen, maar het gaf wel aan dat er duidelijkheid moet komen over wat er wel en niet kan in het strandreservaat.”
De twee betrokken gemeenten zijn op dit moment hun Algemene Plaatselijke Verordeningen (APV) voor op het strand aan het bijstellen. In het duingebied gelden de regels van Staatsbosbeheer. Er wordt gewerkt aan een gecoördineerd beleid voor handhaving van de regels. Het mandaat voor handhaving zal waarschijnlijk bij Staatsbosbeheer komen te liggen. Het is daarnaast natuurlijk ook van belang om zoveel mogelijk bezoekers te bereiken om uit te leggen waarom het aangewezen stuk strand ook echt met rust gelaten moet worden. Hiertoe is er een flyer ontwikkeld en op het strand staan borden met een informerend pictogram en een QR-code naar de website van Noordvoort.
360 graden Noordvoort:
